Op 27 oktober sprak de Raadscommissie Mobiliteit Openbare Ruimte en Water (MOW) over het na de zomer ingestuurde Raadsadres met betrekking tot de Dijksgracht Oost (DGO). Daarin vragen omwonenden de gemeente om pas op de plaats te maken en een behoorlijk participatietraject over het basale “besluit” DGO in te gaan. Er werd over veel aspecten gediscussieerd maar de kern van de zaak bleef eigenlijk onbesproken, namelijk het feit dat er nooit een behoorlijk politiek besluit is geweest is en dat er expres nooit een inspraakmogelijkheid is geboden.
Beeld: BO1018
Een aantal partijen ging wel serieus in op de zorgen van de omwonenden. Zo ging de Partij voor de Dieren, die het raadsadres op de agenda had gezet, in op de gevolgen van het project voor de groen-infrastructuur. De betreffende locatie zal “na ambtelijke afstemming” niet langer een beschermde status (groenhoofdstructuur) krijgen. Volt wees op het essentiële belang van participatie-trajecten en wees op de noodzaak van een cultuurverandering binnen de gemeente.
D66 wilde zich afzijdig houden van de discussie omdat zij meenden dat het dossier eigenlijk, formeel, bij het stadsdeel thuishoort en niet bij het college. Zij gingen in op het verschil tussen ‘inspraak’ en ‘’participatie” en kwamen met een - al eens vaker door het bestuur ingebracht - argument dat in 2020 bewoners hadden kunnen inspreken. Toen werd namelijk de nota Varen-2 in de gemeenteraad besproken, en daarin stond 1 zin over deze plannen - bewoners waren daarover overigens niet geïnformeerd. D66 had wel een mening over de participatie in het stadsdeel met betrekking de ruimtelijke uitwerking van dat besluit uit 2020. Deze was volgens D66 uitstekend verlopen. Het feit dat er een klankbordgroep was ingesteld was voor hen een voorbeeld van een opmerkelijk extraatje. D66 ging eraan voorbij dat bewoners hebben laten weten dat deze klankbordgroep hen niets biedt. Zij constateren dat die voornamelijk door de gemeente wordt gebruikt als argument hoe mooi bewoners betrokken worden.
D66 erkende wel dat de informatievoorziening aan bewoners bij de vaststelling van de nota Varen 2 (“de besluitvorming”) in 2020 ernstig tekort was geschoten, en dat dus inderdaad feitelijk geen sprake heeft kunnen zijn van inspraak. Maar voor D66 wegen de bestaande besluitvormingsstructuur en de bureaucratische bestuurlijke beginselen zwaarder dan de feitelijke gang van zaken en de ernstige gevolgen voor bewoners. Dus het besluit staat zoals het staat.
Groen Links en de PvdA waren kort voor het debat op werkbezoek geweest. Zij erkenden dat er, ook wat betreft hun eigen rol om voor goede democratische controle te zorgen, veel mis was gegaan. PvdA vroeg de wethouder om een brief met informatie wat de achterliggende overwegingen zijn geweest om juist deze locatie te kiezen voor de rondvaartboten en de overslag. Daarnaast werd de wethouder gevraagd te reflecteren op de manier dat inspraak was geboden.
Ook wethouder van der Horst (ook D66) had voor het debat een bezoek gebracht aan de locatie en zij vertelde dat zij getroffen was door de grote betrokkenheid van bewoners. De wethouder wees erop dat bij het ontwerpen van het voorstel voor de hoofdgroenstructuur er iets ‘is misgegaan’ omdat de ambtenaren niet op de hoogte waren geweest van het onderhavige project. Dat moet nu wel hersteld worden, want ‘er ligt wel besluitvorming’. Zij zal de Technische Advies Commissie (TAC) alsnog advies vragen over deze situatie en het wijzigen van de beschermde status van het groen op de Dijksgracht.
De wethouder ging niet in op de concrete zorgen van bewoners, zoals verwoord in het raadsadres, over zowel de besluitvorming als alle inhoudelijke zaken. Zij stelde dat bewoners vaak ‘de afwegingen van het bestuur niet goed snappen’ en wees dat verband op het belang van transparantie en praktische vertalingen van beleid richting de bewoners. Zij zei ook blij te zijn met de klankbordgroep die probeert de buurt goed te informeren.
Afgesproken werd dat het stadsdeel in november zal komen met een - ook al aan de Stadsdeelcommissie beloofde – brief waarin een overzicht wordt gegeven van de gang van zaken en de besluitvorming tot nu toe.
Opvallend bij de hele bespreking was dat er niet bij werd stilgestaan dat het vaststellen van Nota Varen 2, en als onderdeel dus dat zogenaamde basale besluit uit nota Varen 2, in feite geen besluit genoemd kan worden. Deze nota telde 37 pagina’s en op pagina 15 stond over dit dossier slechts één zin: “De gemeente heeft al eerder aangekondigd dat er ongeveer veertig ligplaatsen voor het segment Groot bijkomen aan de Dijksgracht Oost in 2022”. Bewoners zijn hierover nooit geïnformeerd, maar zij hadden uit deze zin so wie so nooit kunnen opmaken wat die plannen allemaal zouden gaan behelzen. Er is nooit ergens een projectplan gepubliceerd met een beschrijving van wat voor grote haven men in de Dijksgracht wil gaan realiseren laat staan dat er een beeld werd geschetst van enige details. Een kernpunt van de bezwaren zoals die zijn geformuleerd in het raadsadres, is dan ook dat het volstrekt onduidelijk is waar / wanneer en zelfs of er eigenlijk gesproken kan worden van behoorlijke politieke besluitvorming. Daarnaast ging men er ook aan voorbij dat de gemeente al heel lang wist (het staat bijvoorbeeld al in de projectopdracht van 2015) dat het project tot weerstand bij bewoners zou leiden. Maar toch werd er heel bewust besloten geen inspraak te bieden bij de behandeling van de Ruimtelijke Visie. Gezien de grootte van het project en de gevolgen ervan voor bewoners had een goede inspraakprocedure hier wel voor de hand gelegen. Dit alles bleef buiten beschouwing.
Hoewel de verantwoordelijkheid voor beleid en besluitvorming onweersproken bij de centrale stad ligt, ligt op dit moment de bal weer bij het stadsdeel. De bewoners moeten nu maar afwachten of het bestuur bereid zal blijken het “basisbesluit” te heroverwegen. Zij verwachten nog wel een inhoudelijk antwoord op hun raadsadres te krijgen en op alle pijnpunten die erin naar voren worden gebracht. Maar de vrees bestaat dat de meerderheid van de raad en het stadsbestuur er uiteindelijk geen probleem mee zal hebben om een dossier, een plan dat niet behoorlijk op papier staat, dat tot stand is gekomen zonder een begin van behoorlijke politieke besluitvorming, waarin heel veel is mis gegaan, waar veel onaanvaardbare aspecten aan zitten (zoals schade aan natuur, strijd met milieuwetgeving, verkeersonveiligheid), en waar omwonenden veel overlast van zullen gaan ondervinden terwijl wij zij nooit op enigerlei wijze serieus bij wat voor besluitvorming zijn betrokken, gewoon wordt doorgedouwd.
Het debat is terug te luisteren via https://amsterdam.notubiz.nl/vergadering/1038410, insprekers vanaf 00:17, agendapunt 4 vanaf 01:05