Het Holocaust Namenmonument in de Weesperstraat heeft dit jaar beslag gelegd op de Amsterdamse Architectuurprijs (AAP), bijgenaamd de Gouden Aap. De vakjury, die moest kiezen uit 125 in het jaar 2021 opgeleverde projecten, noemt het Namenmonument ‘vanuit sommige standpunten heel groots, aanwezig en monumentaal, maar vanuit andere gezichtspunten terughoudend, soms zelfs afwezig en eigenlijk altijd verfijnd. Ondanks de fysiek bescheiden omvang reikt de impact van dit project tot ver buiten de stadsgrenzen. Er is sprake van Architectuur met een grote A’.
Uitspraak Raad van State in hoger beroep bezwaar Namenmonument
Op 28 oktober is de uitspraak verschenen in het hoger beroep dat de Plantage Weesperbuurtvereniging en Stichting De Groene Plantage hadden aangespannen tegen de uitspraak van de rechtbank d.d. 9 juli 2019 inzake de bezwaren tegen de oprichting van het Holocaust namenmonument aan de Weesperstraat.
De Raad van State bevestigt de rechtmatigheid van het handelen van de gemeente Amsterdam en verklaart het beroep ongegrond: “Stichting De Groene Plantage en Plantage-Weesperbuurtvereniging hebben voor het overige volstaan met een verwijzing naar hetgeen door henin bezwaar en beroep is aangevoerd. Zij hebben niet betoogd, dat en waarom de desbetreffende overwegingen van de rechtbank onjuist, dan welonvolledig zijn. Het aangevoerde kan daarom evenmin tot vernietiging van de aangevallen uitspraak leiden.” Lees hier de volledige uitspraak.
De Plantage Weesperbuurtvereniging heeft een schriftelijke reactie opgesteld en schrijft daarin: “Wij hebben ingebracht dat op allerlei punten zijn dingen niet netjes zijn verlopen. Zo is uitdrukkelijk beloofd dat er inspraak en ook dat er een onderzoek zou komen naar draagvlak. Niet gebeurd. De Raad van State vind een informatiebijeenkomst voldoende als draagvlakonderzoek. Ook stelden wij dat onjuist is afgeweken van het bestemmingsplan”. De PWV betreurt vooral dat het herdenken van de Holocaust zeer veel mensen diep raakt en dat de vormgeving van het monument door een heel kein groepje is bepaald zonder te luisteren naar andere geluiden. Lees hier de complete reactie
Nog een boom weg bij Namenmonument
Monument Joodse Erkentelijkheid tijdelijk naar opslag
Het Monument van Joodse Erkentelijkheid is op zondagochtend 24 mei met een bijzonder transport vervoerd vanaf de plek langs de Weesperstraat waar het vele jaren heeft gestaan, naar een tijdelijke opslag. De operatie nam ruim twee uur in beslag.
In augustus zal het Monument van beeldhouwer Jobs Wertheim worden herplaatst op het Weesperplein, waar het in 1950 werd opgericht als dankbetuiging van de Joodse gemeenschap aan die Amsterdammers die de Joodse bevolking van de stad tijdens WO2 hebben geholpen. Eind jaren zestig moest het monument daar wijken voor de aanleg van de metro.
De nieuwe verhuizing is een gevolg van het feit dat op de voormalige groenstrook voor de Hoftuin inmiddels al druk gewerkt wordt aan de voorbereidingen voor de bouw van het Holocaust Namenmonument van Daniel Liebeskind. Binnenkort zal worden begonnen met het plaatsen van 87 heipalen voor de fundering van het monument dat gaat bestaan uit de vier Hebreeuwse letters die samen het woord ‘In memoriam’ vormen. Het monument zal letter voor letter worden opgebouwd. De start van het metselwerk voor de eerste letter is in september gepland. Het plaatsen van de stalen constructie voor de eerste letter gebeurt eind oktober/begin november.
Holocaust Namenmonument: Informatie over het hoger beroep op 27 mei
De juridische procedure rond het Namenmonument gaat de volgende en laatste fase in. De geplande zitting bij de Afdeling Rechtspraak van de Raad van State gaat door, en wel op 27 mei om 10.30 uur.
Echter, wegens de Corona-crisis zijn er speciale maatregelen genomen. Zo mogen per partij maximaal twee personen op de zitting aanwezig zijn. Dat geldt dus zowel voor degenen die bezwaar maakten (onder wie de Plantage Weesperbuurtvereniging en de Stichting de Groene Plantage) als voor de gemeente en het Nederlands Auschwitz Comté. Publiek is dus niet welkom. Pers wordt wel toegelaten.
Het is vooralsnog onbekend hoe lang het zal duren voor de Afdeling met een uitspraak zal komen.
Zie voor meer informatie en alle processtukken het dossier ‘Holocaust Namenmonument’ op deze website of mail naar Petra Catz, petra@campcatz.nl
Fietsers hoeven niet meer om te rijden bij Namenmonument
Vanwege de bouw van het Namenmonument is het fietspad langs de Weesperstraat in zuidelijke richting al maanden afgesloten, zodat fietsers moesten omrijden via de Amstel. Verzoeken vanuit de buurt en van de Fietsersbond om een autorijbaan voor fietsers beschikbaar te stellen vonden geen gehoor. Maar nu het vanwege de Coronacrisis veel rustiger is geworden op de Weesperstraat, is toch een rijbaan vrijgemaakt , zodat fietserrs niet langer hoeven om te rijden.
Omleiding fietsverkeer Weesperstraat wegens bouw Namenmonument leidt tot klachten
Op 31 oktober organiseerde de gemeente een informatieavond over de omleidng voor fietsers en voetgangers tijdens de bouw van het Holocaust Namenmonument aan de Weesperstraat. Fietspad en trottoir voor het bouwterrein worden afgesloten. Twee jaar lang wordt al het fietsverkeer op de Weesperstraat van west naar oost omgeleid over Nieuwe Herengracht oneven zijde, Amstel en Nieuwe Keizersgracht even zijde. Voetgangers moeten twee keer de Weesperstraat oversteken.
Bewoners zijn bang dat dit tot gevaarlijke situaties gaat leiden.:
De Nieuwe Herengracht en Nieuwe Keizersgracht. Dit zijn beiden smalle grachten, waar als er een auto staat fietsers al uitwijken naar het zeer smalle trottoir. Op deze grachten staan dagelijks vrachtwagens langere tijd te lossen voor bijvoorbeeld de hotels of bedrijven zoals een wijnimporteur.
Op de hoek van de Amstel en de Nieuwe Herengracht en op de hoek van de Amstel en de Nieuwe Keizersgracht kruisen fietsers twee keer doorgaande fietsers over de Amstel.
De Amstel oneven zijde is een belangrijke fietsroute voor Amsterdam.Het flatgebouw op de Weesperstraat. Fietsers die niet willen omfietsen zullen hier tegen het verkeer in gaan fietsen.
Voetgangers zullen in dde verleiding komen om over de rijbaan te lopen.
Als alternatief hebben bewoners voorgesteld om één rijbaan voor het autoverkeer vrij te maken voor fietsers en voietgangers.
Hoger beroep tegen ongegrond verklaren bezwaren inzake Namenmonument
De rechtbank in Amsterdam heeft in juli het beroep inzake het Holocaust Namenmonument ongegrond verklaard. Het beroep was ingediend door de Plantage-Weesperbuurtvereniging (PWBV) samen met de Stichting de Groene Plantage en een aantal individuele buurtbewoners. Zij gaan nu in hoger beroep bij de Raad van State, niet alleen vanwege de uitkomst van de rechtszaak, maar met name ook vanwege de motivering.
De PWBV focust in het hoger beroep in het bijzonder op de afwezigheid van een behoorlijke belangenafweging. Het belang van DIT monument op DEZE plek is nooit geëxpliciteerd. Dat is vooral zorgelijk omdat het ontwerp niet voldoet aan de randvoorwaarden die de gemeente aan het begin van het traject zelf speciaal voor deze plek heeft vastgesteld om een goede inpassing in de omgeving te garanderen.
Van belang is dat er een rondschrijven is van het Auschwitz Comité aan de eigen achterban, vlak na vaststellen van de locatie, waarin zij stellen heus heel goed te weten wat de randvoorwaarden zijn, en dat zij zich daar heus wel aan zullen houden. Zij realiseerden zich het belang van de randvoorwaarden dus terdege, maar kwamen desalniettemin met een ontwerp dat in strijd was met deze voorwaarden. De PWBV voert in het hoger beroep gemotiveerd aan waarom de randvoorwaarden wel als toetsingskader gezien moeten worden. Ook is een belangrijk punt van het hoger beroep dat er sprake is van strijd met het vertrouwensbeginsel: de gemeente moet zich houden aan toezeggingen die uitdrukkelijk aan de buurtbewoners zijn gedaan, zoals die inzake inspraak en onderzoek naar draagvlak.
Aankondiging boek 'Bedenkt eer gij herdenkt', een bundel kritieken op ontwerp en plek Namenmonument
Vanaf 3 oktober is het boek ‘Bedenkt eer gij herdenkt’ verkrijgbaar. De bundel is samengesteld door Petra Catz, Abram de Swaan en Herman Vuijsje. De eerder aangekondigde presentatie in ARCAM is inmiddels volgeboekt.
De discussie over het geplande Holocaust Namenmonument in Amsterdam kwam voornamelijk in het nieuws door de juridische strijd die werd gevoerd. De inhoud van de argumenten kwam weinig aan bod en de achterliggende ideeën over waar herdenken eigenlijk over gaat nog minder.
In deze bundel formuleren zestien mensen waarom ze niet gelukkig zijn met het ontwerp op de gekozen plek in de stad. Onder hen kunstenaars, architecten, wetenschappers, mensen vanuit de joodse gemeenschap en buurtbewoners. De kritiek betreft ook de manier waarop het plan voor het monument tot stand is gekomen. Wie betrek je in het bedenken van een zinvol monument en hoe ziet het herdenken van de Holocaust en allen die zijn omgekomen er in de toekomst uit?
De vragen, argumenten en overwegingen in deze bundel blijven actueel zolang er reden is om te herdenken.
De bundel kost € 12,50 en kan rechtstreeks besteld worden door een email te sturen naar info@campcatz.nl. Vermeld het aantal exemplaren dat je wilt, plus naam en adres. Je ontvangt dan een mail met het bankrekening-nummer. Na betaling komt de bestelling direct naar je toe.
Rechtbank Amsterdam wijst bezwaren tegen locatie Namenmonument af
Op 9 juli deed de rechtbank Amsterdam uitspraak in de bodemprocedure over de bezwaren van buurtbewoners tegen de bouw van het Namenmonument aan de Weesperstraat. Zij vinden het monument veel te groot voor deze plek en willen voorkomen dat 24 bomen ervoor gekapt worden. En er heeft geen inspraak plaatsgevonden over deze locatie.
De rechter veegde al die argumenten één voor één van tafel. De gemeente was helemaal niet verplicht om inspraak te organiseren en toch had het college van burgemeester en wethouder goed geluisterd naar de voor- en tegenstanders van het monument. Bovendien is er een groot politiek draagvlak: de gemeenteraad heeft tot twee keer toe unaniem ingestemd met de bouw.
De tegenstanders zijn teleurgesteld over deze uitspraak. Ze vinden dat de rechter wel erg gemakkelijk over de bezwaren tegen het gebrek aan inspraak heenstapt. Zij wilenl nu eerst de uitspraak bestuderen en dan een beslissing nemen over hoger beroep. Dat moet binnen zes weken worden aangetekend.
Lees hier de volledige uitspraak.
De gemeente verwacht in oktovber te kunnen beginnen met de bouw van het monument. Daarna gaat het nog minstens twee jaar duren voordat het monument klaar is.
28 mei: erop of eronder voor Namenmonument
Dinsdag 28 mei staat al een tijdlang met rood omcirkeld in de agenda van bewoners van de Plantage Weesperbuurt. Die dag behandelt de Amsterdamse rechtbank in een bodemprocedure het door verschillende buurtorganisaties aangespannen beroep tegen het toekennen van een vergunning voor de bouw van een Holocaust Namenmonument aan de Weesperstraat. Zij hebben geen bezwaar tegen het monument als zodanig, maar verzetten zich tegen dit specifieke ontwerp op deze specifieke locatie.
In een column in de Volkskrant werden de buurtbewoners onlangs afgeschilderd als verwende grachtengordelbewoners die nimby (not in my backyard) gedrag vertonen. In een lezenswaardig overzichtsartikel in het meinummer van Vrij Nederland (tinyurl.com/y3nav365) maakt voorzitter Petra Catz van de Plantage Weesperbuurtvereniging korte metten met deze aantijging, die zij kwaadsprekerij en stemmingmakerij noemt. De behandeling van het beroep start op 28 mei om 9 uur in de rechtbank aan de Parnassusweg. Een uitspraak wordt zes weken later verwacht. Meer informatie is te vinden in het dossier Holocaust Namenmonument op onze website..
Verbod bomenkap voor Namenmonument door uitspraak rechtbank
De Amsterdamse rechtbank heeft de gemeente verboden om op 1 maart te beginnen met de kap van 25 bomen langs de Weesperstraat ter hoogte van de Hoftuin. Met die kap zou een onomkeerbare stap zijn gezet op weg naar de geplande bouw van het Holocaust Namenmonument op die plek.
De rechter heeft op 28 februari geoordeeld dat met de kap en met de bouw moet worden gewacht totdat later dit jaar duidelijk wordt of de gemeente het Auschwitz Comité terecht een vergunning voor de bouw heeft gegeven. Verschillende bewonersgroepen uit de Plantage en de Weesperbuurt maken al een tijdlang bezwaar tegen het verlenen van die vergunning. Zij zijn niet tegen de bouw van een Namenmonument, maar vinden de nu gekozen plek om meerdere redenen ongeschikt.
Afgelopen najaar verklaarde de bezwaarschriftencommissie van de gemeente een door de omwonenden aangetekend bezwaar tegen het verlenen van een vergunning voor de bouw van het monument ongegrond. Tegen deze uitspraak hebben de omwonenden beroep aangetekend bij de rechtbank, die de zaak op 28 mei zal behandelen. Dat zal voor het eerst zijn dat een onafhankelijke rechter zich over de zaak uitspreekt. De uitspraak van deze week impliceert dat de gemeente de bomen langs de Weesperstraat tot dat moment met rust moet laten en dat het Auschwitz Comité niet mag beginnen met bouwen..
De gemeente is ook veroordeeld tot betaling van de griffierechten en de door de verzoekers gemaakte proceskosten.
28 februari: erop of eronder voor beroepsprocedure Namenmonument
Op 25 februari vond bij de rechtbank Amsterdam de zitting van de voorlopig voorziening in het kader van de beroepsprocedure Namenmonument plaats. Aan de orde is of het Nederlands Auschwitz Comité (NAC) en de gemeente al mogen gaan bouwen respectievelijk kappen voordat de rechter uitspraak zal hebben gedaan in de bodemprocedure.
Het NAC stelt in de zitting niet te willen wachten omdat de kosten in de tussenliggende tijd zullen stijgen. Inmiddels is de bouwsom, zo blijkt uit de brief waarmee de extra subsidie van VWS wordt bekend gemaakt, 14,6 miljoen, en zal voor meer dan 90 % uit publiek geld worden gefinancierd. De buurt voert aan dat, als er begonnen wordt met de bouw, er vanuit kan worden gegaan dat dat het definitief begin zal blijken te zijn. Ook als de rechter straks de zaak gegrond verklaart, zou de situatie de facto verloren zijn omdat er min of meer vanuit moet worden gegaan dat er dan gewoon zou worden doorgebouwd.
Uitspraak 28 februari. Zitting bodemprocedcure 28 mei
Lees hier de door buurtorganisaties voor de voorlopige voorziening ingediende achtergrondinformatie.
Namenmonument twee keer zo duur
Het nog te bouwen nationaal Holocaust Namenmonument wordt ruim twee keer zo duur als verwacht. Dat verschil wordt bijna in zijn geheel betaald door het Rijk, schrijft staatssecretaris Blokhuis in een brief aan de Tweede Kamer. Blokhuis noemt het herdenken van de Holocaust van essentieel belang.
Aanvankelijk werden de kosten van het monument, een gangenstelsel van namen langs de Amsterdamse Weesperstraat, geschat op 7 miljoen euro. Die kosten zijn inmiddels ruim verdubbeld tot 14,6 miljoen euro.
De staat zou in eerste instantie 2,3 miljoen euro meebetalen. Dat bedrag wordt verhoogd naar 8,3 miljoen euro. Voor de overige benodigde 1,7 miljoen euro staat de Rijksoverheid garant. Als dat bedrag niet wordt opgehaald via fondsenwerving, betaalt de overheid het alsnog.
De resterende 4,6 miljoen euro wordt betaald door de gemeente Amsterdam, bedrijven en particulieren. Hoe die kostenverdeling is, staat niet in de brief. Volgens Het Parool trekt Amsterdam 3 miljoen euro uit voor de bouw en het onderhoud.
Holocaust Namenmonument: beroepschrift ingediend
Na de negatieve beschikking op het bezwaarschrift , eind november 2018, hebben de bezwaarmakers uit de buurt besloten in beroep te gaan. Op 5 februari werden de gronden van het beroep bij de rechtbank ingeleverd. De belangrijkste punten waarop wordt gefocust zijn de gebrekkige besluitvormingsprocedure, het feit dat het ontwerp zich niet aan gestelde randvoorwaarden heeft gehouden en dat er nooit enige inspraak is geweest noch enig onderzoek naar draagvlak. Ook gaat het beroepschrift in op elementen als veiligheid en verkeer, en een aparte paragraaf word besteed aan de kapvergunning. En tenslotte wordt gesteld dat er geen behoorlijke belangenafweging heeft plaatsgevonden.
De gemeente heeft aangekondigd op 1 maart te willen gaan beginnen met kappen. Daarom heeft de buurt een voorlopige voorziening moeten aanvragen, een verzoek aan de rechtbank om de gemeente te verbieden met kap en bouw te beginnen voor een rechter inhoudelijk op het beroepschrift heeft beslist. De zitting zal eind februari plaatsvinden.
Alle stukken zijn te vinden op https://www.buurtorganisatie1018.nl/holocaust-namenmomument/ onder documenten.
Tweede Kamer stelt minister vragen over Marineterrein
De Tweede Kamer wil dat de onderhandelingen tussen de gemeente Amsterdam en Defensie over de verdeling van het Marineterrein stilgelegd worden totdat haar vragen beantwoord zijn over nut en noodzaak van handhaving van Defensie op het Marineterrein en over de financiele gevolgen hiervan.
Defensie wil nu het terrein niet per 1 januari openstellen voor publiek en eerst het voortgangsoverleg van 16 januari 2019 afwachten.
Bezwaren omwonenden tegen locatiekeuze Namenmonument afgewezen
Op 27 november heeft het Dagelijks Bestuur van stadsdeel Centrum groen licht gegeven voor de bouw van het Holocaust Namenmonument aan de Weesperstraat en de daarvoor benodigde kap van 25 bomen. Het Dagelijks bestuur volgt daarmee het advies van de Bezwaarschriftencommissie, die daar een half jaar aan had gewerkt.
De bezwaarmakers hebben nu zes weken de tijd om in beroep te gaan. Daarna is alleen nog een gang naar de rechter mogelijk.
Lees hier het Parool-artikel van 28 november over de afwijzing van de bezwaren.
Overeenkomst procedure naamgeving Stadionplein en procedure locatie Namenmonument
Een bewoner van de Weesperstraat las in de NRC van 8 september een artikel over de procedurefouten rond de naamgeving van het Stadionplein. Het viel hem op dat de procedurefouten een opvallende gelijkenis hebben met die rond de locatie van het Namenmonument. Met verandering van slechts enkele woorden zou het artikel geschikt zijn voor het geval de gemeenteraad toch zou besluiten om een andere locatie te zoeken.
Opvallende overeenkomsten tussen de naamswijziging van het Stadionplein en de locatiekeuze van het Namenmonument zijn: 1. te enthousiaste ambtenaren, 2. te weinig stilgestaan bij zorgvuldigheid procedure, 3. foute en onhandige formuleringen, 4. een groeiende weerstand en 5. een ondertekende petitie. Ook in dit dossier was het "Van der Laan die het wilde".
De vergellijking is gepubliceerd als ingezonden brief in de NRC van 6 oktober 2018. Lees hier het hele artikel..
Gemeenteraad stemt in met bouw Namenmonument in de Weesperstraat
Alle fracties in de gemeenteraad zijn blij met de komst van een Holocaust Namenmonument in de Weesperstraat. Zij stemmen ook in met de gemeentelijke bijdrage van drie miljoen euro. Dat bleek donderdagmiddag tijdens een bespreking in de commissie Algemene Zaken. Onder de indruk van de emotionele bijdragen van enkele voorstanders tijdens de inspraakronde hadden de nieuw gekozen raadsleden geen oor voor de meer juridische argumenten van de tegenstanders, veelal omwonenden.
Boze brief bewoners over update Namenmonument 5 juli in raadscommissie AZ
Op 5 juli spreekt de commissie Algemene Zaken over het Namenmonument. Het College van B&W heeft de Raad en ‘update’ gestuurd over het Namenmonument waarin het College betoogt dat de term 'randvoorwaarden'gelezen moet worden als 'aandachtspunten'en dat daarop niet getoetst hoeft te worden. Bezwaarmakende organisaties hebben hierover een brief aan het College gestuurd, cc aan de Raad, het DB Centrum en de bezwaarcommissie.