Het college van B&W en de gemeentelijke projectgroep Marineterrein hebben veel waardering voor de inzet waarmee de Werkgroep Ontwikkeling Marineterrein (WOM) alternatieve voorstellen heeft aangedragen voor de te bouwen nieuwe woonwijk op het terrein. Dat zeggen zij in twee notities, waarin zij ingaan op suggesties van de uit bewoners bestaande WOM. Dat klinkt mooi, maar in de projectnota waarin staat beschreven hoe het Marineterrein tot een innovatief stadskwartier moet worden getransformeerd, is maar weinig van de inbreng van de bewoners terug te vinden. De nota wordt op 31 oktober besproken in de commissie Ruimtelijke Ordening, waarna de gemeenteraad de uitgangspunten voor de ontwikkeling van het Marineterrein zal vaststellen.
Beeld: BO1018
De discussie over de toekomst van het grotendeels door Defensie verlaten terrein begon in 2021 met de publicatie door een gemeentelijke projectgroep van een Nota van Uitgangspunten. Centraal daarin stond de wens om het deel van het terrein dat niet in handen van Defensie blijft, te ontwikkelen als ’stedelijk innovatiegebied’. Er moesten kantoren en bedrijven komen en rond achthonderd woningen in blokken met een hoogte van twintig tot dertig en soms zelfs veertig meter. De wijk zou gaan bestaan uit een aantal lange smalle straten die uitlopen op een stadspark aan het water.
Al snel kwamen bewoners van met name Kattenburg, Dijksgracht en Piet Heinkade in verzet tegen de plannen voor een in hun ogen vrij fantasieloos bebouwingsplan met veel te veel ruimte voor bedrijven. De gemeente tekende een plan met vrij donkere straten met te weinig groen in de schaduw tussen de hoogbouw. De omringende buurten pleiten voor behoud en hergebruik van bijna alle oude gebouwen verspreid over het terrein, terwijl de gemeente bijna alle bestaande gebouwen wil slopen.
Ook zijn de bewoners niet blij dat de gemeente een groot deel van de woningen wilde bestemmen voor medewerkers en onderzoekers van de innovatieve bedrijven. Zij willen een inclusieve wijk waarin ook plaats is voor gewone Amsterdammers, een levendige, nauw met Kattenburg en de omringende buurten verbonden woon- en werkwijk. Zij zien geen heil in de voorgestelde hoge bebouwing in een rigide stratenpatroon met snippergroen, maar willen een maximale bouwhoogte van 15 meter en veel meer aangesloten groen. Op die manier biedt hun ontwerp ruimte voor een royaal stadspark en ook veel meer woningen dan de voorgestelde 800. Een mix van oude en nieuwe gebouwen, losjes verspreid in een parkachtig landschap.
Na uitgebreide discussies waarin de bewoners ruim de kans hebben gekregen om hun zegje te doen, ligt er nu een voorstel dat uiteindelijk maar weinig afwijkt van het oorspronkelijk door de gemeente opgestelde plan. Dat er niet veel met de ideeën van de bewoners is gedaan komt volgens de gemeentelijke projectgroep in een notitie onder meer omdat die ideeën op een aantal punten, zoals de hoogte van de verdiepingen, niet voldoen aan de afspraken met het Rijk. Ook zouden de voorstellen van de bewoners minder makkelijk uitvoerbaar zijn. Een simpel en relatief eenvoudig stratenplan met compacte bebouwing is, zo is het argument, makkelijker aangelegd dan een wijk met verspreid over het terrein liggende bouwvolumes op, aan en tussen bestaande gebouwen. Ook is er verschil van mening over hoeveel groen de verschillende plannen bevatten. De projectgroep zegt dat de bewoners uitgaan van een verkeerde aanname. ‘In de huidige situatie is er 4,8 ha aan groen en volgens de Nota van Uitgangspunten straks 5,5 ha.’, aldus de projectgroep
Ten aanzien van de wens van de bewoners om van het Marineterrein een wijk voor gewone Amsterdammers te maken houdt het college van B&W zich in haar reactie[link naar document 2] op de vlakte. De gemeente wil koersen op een mix van enerzijds ouderen, jongeren en kleine gezinnen, maar gaat daarnaast ook uit van mensen die verbonden zijn aan het innovatiemilieu. Ook ten aanzien van de verbinding met Kattenburg houdt het college een slag om de arm. ‘Het college vindt het belangrijk dat met de ontwikkeling van het Marineterrein een plek ontstaat die verbonden wordt met de stad als geheel en waar bewoners uit de buurt en de stad zich thuis voelen. De betekenis van het Marineterrein is groter dan alleen voor de buurt’, aldus B&W in de notitie.
Half oktober heeft wethouder Van Dantzig nog gesproken met de betrokken bewoners en toegezegd serieus te bekijken wat er meegenomen kan worden van hun ontwerpen en argumenten. Uiteindelijk is het aan de gemeenteraad die zich op 31 oktober over het hele plan zal buigen. Alle relevante stukken over het dossier zijn te vinden bij de agenda van de Raadscommissie onder agendapunt 5: https://amsterdam.raadsinformatie.nl/vergadering/1162701